E-ISSN 2651-5164 / Print-ISSN 2717-6398
Urticaria multiforme in childhood and investigation of its association with mycoplasma pneumoniae infection [Turkderm-Turk Arch Dermatol Venereol]
Turkderm-Turk Arch Dermatol Venereol. 2015; 49(2): 157-163 | DOI: 10.4274/turkderm.35902

Urticaria multiforme in childhood and investigation of its association with mycoplasma pneumoniae infection

Yakup Canıtez1, Şükrü Çekiç1, Emel Bülbül Başkan2, Şadıman Balaban Adım3, Nihat Sapan1
1Uludağ University Faculty of Medicine, Department of Chıld Health and Dısease, Dıvısıon of Allergy, Bursa, Turkey
2Uludağ University Faculty of Medicine, Department of Dermatology and Venereal Dıseases, Bursa, Turkey
3Uludağ University Faculty of Medicine, Department of Pathology, Bursa, Turkey

Background and Design: Urticaria multiforme is a rare clinical and morphological subtype of acute urticaria in childhood. Clinical features include acute onset of blanchable, annular, polycyclic, erythematous wheals with dusky or ecchymotic centers (target lesion-like). Pruritus nearly in all cases and edema on the face, hand and foot in the majority of them are seen. Even though urticaria multiforme is known as a benign cutaneous hypersensitivity reaction, the existing body of knowledge regarding its aetiology and pathogenesis of the disease is yet unclear. This study aimed to investigate the clinical and laboratory features children diagnosed with urticaria multiforme and its association with Mycoplasma pneumoniae infection.
Materials and Methods: The examination of clinical features and laboratory findings (in addition, serological tests for Mycoplasma pneumoniae, rubella, parvovirus B19, herpes simplex, hepatitis B virus, hepatitis C virus, Epstein-Barr virus, cytomegalovirus, varicella zoster virus) of a total of four cases diagnosed with urticaria multiforme and its association with Mycoplasma pneumoniae infection were investigated. Skin biopsy findings of two cases whose informed consent were obtained were recorded.
Results: Ages of the cases ranged between 1.5 and 4 and the ratio of male-female patients was 1 (2/2). All the patients had pruritus; blanchable, annular, polycyclic, erythematous wheals with dusky or ecchymotic centers (target lesion-like) on the skin; and edema on the face and/or acral regions. Before the skin findings commenced, all the cases had fever; two had lower respiratory tract and other two had upper respiratory tract infections. The patients had the history of the use of drugs such as amoxicillin/clavulanic acid, ibuprofen, paracetamol, cefdinir, oxolamine citrate and chlorpheniramine maleate. The skin biopsy findings were found to be compatible with urticaria multiforme. While Mycoplasma pneumoniae IgM were positive in of the two cases (50%), all the serologic tests were normal in the remaining two.
Conclusion: As a result of the clinical and serological detection of Mycoplasma pneumoniae infection in two cases with urticaria multiforme, it was thought that a cutaneous hypersensitivity reaction against microbial antigens could play a role in the development of the disease. It is important to have differential diagnosis of urticarial multiforme especially between serum-sickness-like reactions and erythema multiforme.

Keywords: Children, urticaria, urticaria multiforme, mycoplasma pneumoniae, erythema multiforme

Çocukluk çağında ürtikerya multiforme ve mycoplasma pneumoniae infeksiyonu ile ilişkisinin araştırılması

Yakup Canıtez1, Şükrü Çekiç1, Emel Bülbül Başkan2, Şadıman Balaban Adım3, Nihat Sapan1
1Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Alerji Bilim Dalı, Bursa, Türkiye
2Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye
3Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye

Amaç: Ürtikerya multiforme; çocukluk çağında nadir görülen, akut ürtikerin, klinik ve morfolojik bir alt tipidir. Klinik tablosunda; akut başlayan, basmakla solan, anüler, polisiklik, koyu renkli veya ekimotik merkezleri olan eritematöz plaklar (hedef benzeri lezyonlar) görülebilir. Olguların tamamına yakınında kaşıntı, önemli bir kısmında yüz, el ve ayaklarda ödem saptanır. Hastalığın benign kutanöz bir aşırı duyarlılık reaksiyonu olduğu düşünülmekle birlikte, etyolojisi ve patogenezi hakkındaki mevcut veriler henüz yeterli değildir. Bu çalışmada ürtikerya multiforme tanısı alan çocuk hastaların klinik ve laboratuvar özellikleri ve Mycoplasma pneumoniae infeksiyonu ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Ürtikerya multiforme tanısı alan dört çocuk hastanın; klinik özellikleri ve laboratuvar bulguları (ek olarak Mycoplasma pneumoniae, rubella, parvovirus B19, herpes simpleks virüs, hepatitis B virüs, hepatitis C virüs, Epstein-Barr virüs, sitomegalovirüs, varisella zoster virüs serolojik testleri) sonuçları incelenerek Mycoplasma pneumoniae infeksiyonu ile ilişkisi araştırıldı. Onam veren iki hastaya yapılan deri biyopsisi bulguları kaydedildi.
Bulgular: Olguların yaşları 1,5-4 yaş arasında değişmekteydi ve erkek kız oranı 1 (2/2) idi. Hastaların tümünde deride kaşıntı; basmakla solan, anüler, polisiklik, koyu renkli veya ekimotik merkezleri olan eritematöz plaklar (hedef benzeri lezyonlar); ve yüz ve/veya akral bölgelerde ödem bulunmaktaydı. Deri bulguları başlamadan önce tüm olgularda ateş, 2 olguda alt solunum yolu, 2 olguda üst solunum yolu enfeksiyonu tablosu mevcuttu. Olgularda amoksisilin/klavulanik asit, ibuprofen, parasetamol, sefdinir, oksolamin sitrat ve klorfeniramin maleat gibi ilaç kullanım öyküleri vardı. Deri biyopsisi bulguları Ürtikerya multiforme ile uyumlu bulundu. Olguların 2’sinde (%50) Mycoplasma pneumonia IgM pozitif iken, diğer iki olgunun tüm serolojik tetkikleri normaldi.
Sonuç: Ürtikerya multiforme’li iki olguda klinik ve serolojik olarak Mycoplasma pneumoniae infeksiyonu saptanması sonucu, hastalığın gelişiminde mikrobiyal antijenlere karşı bir kutanöz hipersensitivite reaksiyonunun rolü olabileceği düşünüldü. Ürtikerya multiforme’nin özellikle eritema multiforme ve serum hastalığı benzeri reaksiyonlar ile ayırıcı tanısının yapılması önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Çocuk, ürtiker, ürtikerya multiforme, mycoplasma pneumoniae, eritema multiforme

Yakup Canıtez, Şükrü Çekiç, Emel Bülbül Başkan, Şadıman Balaban Adım, Nihat Sapan. Urticaria multiforme in childhood and investigation of its association with mycoplasma pneumoniae infection. Turkderm-Turk Arch Dermatol Venereol. 2015; 49(2): 157-163

Corresponding Author: Yakup Canıtez, Türkiye
Manuscript Language: Turkish
LookUs & Online Makale